“De roep om klimaat- en milieuvriendelijker te bouwen kan en mag niet ontkend worden.”

Op 25 november reikte FEBE opnieuw de FEBE Elements Awards uit. Het is intussen een traditie dat het laatste magazine van het jaar ruim aandacht besteedt aan de winnaars en de genomineerden. Bij wijze van edito geven we graag de toespraak mee die de voorzitter van FEBE, Vincent Kerkstoel, gegeven heeft bij de opening van de ceremonie.

Geachte genodigden,

Beste collega’s,

Ik heet U allen van harte welkom op de 9e Editie van de FEBE Elements Awards!

[…]

De FEBE Elements Awards zijn traditioneel een ode aan creativiteit en samenwerking. Niet alleen het prefab-beton zélf is hierbij belangrijk: ook de visie en de deskundigheid van de bouwheer, de aannemer, de architect en het studiebureau zijn van doorslaggevend belang. Zo werden 15 projecten, verdeeld over 5 categorieën, door een onafhankelijke jury genomineerd. Later op de avond vernemen we welke projecten met een Febe Elements Award naar huis gaan.

Het is echter niet alleen de pandemie die ervoor zorgt dat we in bijzondere tijden leven. Ook binnen de bouwsector manifesteren zich nieuwe noodwendigheden waar we allemaal rekening mee zullen moeten houden. De roep om klimaat- en milieuvriendelijker te bouwen kan en mag niet ontkend worden. Zo heeft de extreme regenval afgelopen zomer velen verrast, en dit met desastreuze gevolgen. Het toonde aan dat ook klimaatadaptatie dringend aandacht moet krijgen.

Rekening houden met deze nieuwe realiteit, zal een inspanning vragen van allen hier aanwezig: van de bouwheren tot de architecten, van de aannemers tot de studiebureaus en uiteindelijk van de prefab betonsector zelf. Toch ben ik er van overtuigd dat we ook deze uitdaging tot een goed einde zullen brengen, meer zelfs: ik ben er van overtuigd dat heel veel oplossingen nu al voorhanden zijn.

Wat bijvoorbeeld extreme regenval afgewisseld met lange periodes van droogte betreft, bieden onze leden nu al een ruim gamma oplossingen aan om regenwater ter plaatse te houden of om water in noodsituaties snel af te voeren. Ze kunnen dus helpen om met veranderende klimatologische omstandigheden om te gaan.

Beton en cementgebonden bouwmaterialen staan voor meer dan 50% van alle materialen die we produceren. Indien men slechts een kwart van die bouwmaterialen zou willen vervangen door bijvoorbeeld hout, dan zou men jaarlijks een bos met een grootte van anderhalve keer India moeten aanplanten. Dit is uiteraard niet haalbaar, er is immers te veel vraag naar beschikbare grond. Bovendien zou het hout dat we nu aanplanten pas over 25 jaar beschikbaar zijn.

Beton is het enige materiaal dat in die grootschaligheid kan worden toegepast, en dus kan voldoen aan de groeiende vraag naar bouwmaterialen. Als ik de hoeveelheid aangewend beton relateer aan het aandeel in de wereldwijde CO2-uitstoot, de fameuze 7%, dan is de carbon footprint van beton helemaal niet slecht. Toch zijn cement- en betonproducenten druk in de weer om die uitstoot te verlagen, nu reeds met succesvolle toepas­singen als gevolg. Die uitstoot kan en zal dus, dankzij innovaties, nog drastisch verminderen.

Volgens de Confederatie Bouw komt maar liefst 40% van de CO2-uitstoot van vaak slecht geïsoleerde gebouwen die ouder zijn dan 35 jaar. Dit staat voor zo’n 70% van ons gebouwenpark. Op dat vlak moet er nog een grote inhaalbeweging worden gemaakt, en moeten dus veel oude gebouwen worden vervangen. Prefab beton is hét materiaal bij uitstek om dit op een duurzame manier te doen.

Vooreerst is er het aspect van de levensduur. Een betonnen gebouw kan de tand des tijds moeiteloos doorstaan. Indien men bij het ontwerp van een gebouw reeds rekening houdt met een eventuele latere invulling, en bijhorend een eenvoudige aanpasbaarheid, dan kan men een enorme duurzaamheidswinst bekomen. Ontwerp dus een gebouw voor 100 of zelfs 150 jaar.

Daarnaast zijn er andere belangrijke eigenschappen van beton die het toekomstige leven kwalitatiever en eveneens duurzamer kunnen maken. Zo is de thermische inertie van beton een enorme troef wat energiezuinigheid betreft. In tijden van exploderende energieprijzen en bevoorradingsonzekerheid mag het belang daarvan niet onderschat worden.

Ook worden we aangespoord om terug centraler, en dus met minder inname van openbare ruimte, te gaan leven. Concreet wil dit zeggen: dichter bij elkaar, en dus meer in de hoogte. Beton biedt hiertoe structurele betrouwbaarheid, zekerheden op het vlak van brandveiligheid én een akoestisch comfort.

Aan het einde van de levenscyclus kan beton bovendien volledig gerecycleerd, en dus hergebruikt worden. Maar er is meer: veel prefab-elementen kunnen in hun geheel opnieuw gedemonteerd worden. In de circulaire economie, die steeds aan belang wint, kunnen zij dus een belangrijke rol blijven spelen.

Ik meen dus dat wij als prefab betonsector, samen met jullie creativiteit en deskundigheid, nu al voor een groot stuk tegemoet kunnen komen aan de nieuwe verwachtingen die worden gesteld aan de bouw. De genomineerde projecten van vanavond tonen dit trouwens ook aan.

We kunnen niet wachten om ze aan jullie voor te stellen, en om te ontdekken wie er met de Awards naar huis mag gaan.

Ik wens jullie allen een fijne avond, en daarnaast wens ik alle genomineerden veel succes.

Dank u wel.