Sombrero Gentbrugge – Wonen en baden in het licht onder een betonnen zonnehoed
Een strakke, lichte en sobere halfopen nieuwbouw op een relatief smal perceel in Gentbrugge. Dat is heel kort samengevat de vraag waarmee een jong gezin naar architectenbureau Burobill trok. Het eindresultaat is een bijzondere woning – Sombrero genaamd – met een sterke focus op ruimtelijkheid, lichtinval en beton. Niet alleen de gevelpanelen bestaan uit architectonisch beton, ook de dakplaat werd volledig vervaardigd uit prefab beton. “Het was een complex en uitdagend verhaal, maar het resultaat mag er zeker zijn”, vertelt architecte Kristien Vanmerhaeghe. Enjoy Concrete nv werd ingeschakeld voor de productie en levering van de prefab betonelementen.
Er werd resoluut gekozen om de slaapvertrekken van de kinderen op de onderste verdieping te plaatsen in relatie tot de tuin. De leefruimtes – keuken, eetplaats en living – kregen een prominente plaats in de woning door hun inplanting en plafondhoogtes om optimaal te kunnen genieten van natuurlijk licht doorheen de dag. Het gevelontwerp staat eveneens in het teken van de maximale zontoetreding in de verschillende ruimtes van de woning. Het opmerkelijke ontwerp van de woning werd dus grotendeels bepaald door de oriëntatie.
Kristien Vanmerhaeghe: “De achtergevel is naar het noordoosten gericht en de voorgevel zuidwestelijk georiënteerd. Dat is een vrij moeilijke oriëntatie en daarbij kwam ook nog eens dat het perceel behoorlijk smal is. We hebben gezocht naar een manier om het licht langs de voorgevel zo diep mogelijk in de woning te laten doordringen. Daarom hebben we met splitlevels gewerkt. Het terrein helt ook af richting achterkant van de woning waardoor je de woning betreedt op niveau 0 en je naar achter toe de kinderkamer met kleine badkamer een halve verdieping lager vindt. Via een trap krijg je van daar toegang tot de tuin. Het niveauverschil tussen voor- en achterkant leende zich perfect tot het integreren van splitlevels.”
Betonnen schil als zonnehoedje
De naam Sombrero – zo werd het huis gedoopt – refereert aan de betonnen schil die als een zonnehoedje over de woning valt. De keuze voor beton lag behoorlijk voor de hand. Kristien Vanmerhaeghe: “Zeker gezien de esthetische eisen van de bouwheer. Er was een duidelijke voorkeur voor een strak uiterlijk, lichte kleuren en een sober geheel, vooral omdat de vorm op zich net wel redelijk complex is. En beton is een materiaal dat zich perfect leent om zo’n uitstraling te creëren. Met gevels uit prefab beton hebben we uiteraard al veel ervaring. Het dak daarentegen bleek een stevige uitdaging. Er werd een staalstructuur uitgedacht om de betonnen dakpanelen te kunnen dragen. Het was best complex om de panelen op exact de juiste positie uit te tekenen. Ik denk dat ook de landmeter, die wat extra metingen moest uitvoeringen, soms gevloekt heeft (lacht). Maar uiteindelijk is het toch gelukt en het resultaat mag er zijn.”
Als specialist in hoogkwalitatieve prefab betonelementen in architectonisch beton ziet Enjoy Concrete moeilijke vragen graag komen. “De niet alledaagse projecten triggeren ons”, vertelt Michiel Debreuck, designer bij Enjoy Concrete. “En niet zelden komen die vragen bij ons terecht. Speciale vraagstukken en verfijnd maatwerk zijn onze corebusiness.” Maarten Durnez, sales engineer bij Enjoy Concrete bevestigt: “Hoe complexer, hoe beter. De grootste hindernis in dit project was zonder twijfel de vorm van de woning en de verankering van de dakpanelen, aangezien een standaard verankeringsprincipe geen optie was. We hebben dan zelf uitgedokterd hoe we het geheel driedimensionaal konden versterken. De aansluitingen tussen de verschillende vlakken waren niet recht, dus alles moest perfect passen in verstek.”
3D-pointcloud
Evident was dat allerminst. Maarten Durnez: “Vooral omdat de uitvoering van de onderstructuur bij controlemeting afweek van het theoretisch 3D-model, zodat op een gegeven moment een 3D-pointcloud als controle werd uitgevoerd. Echter ook die bleek te veel tolerantie te kennen om het geheel perfect te dimensioneren. De elementen werden daarom in etappes gemaakt en geplaatst zodat bijsturing mogelijk was. Echt maatwerk dus. En door de spreiding van de gevelbekleding over een relatief lange periode in de productie – meer dan 1 jaar tussen het eerste gevelpaneel en het laatste dakpaneel – was het ook een kunst om de kleurvariatie te controleren. Het betonmengsel is gebaseerd op een grijze cement met zijn gekende afwijkingen. Door aan het mengsel titaniumdioxide toe te voegen creëerden we een nog witter en duurzamer effect.”
Niet alleen technisch, maar ook op het vlak van toegankelijkheid werd Enjoy Concrete uitgedaagd. Maarten Durnez: “We hadden hier te maken met een gesloten vak. De waterdichting van het onderdak moest uiteraard onaangetast blijven. Vanuit de spouwmuur was het bovendien onmogelijk om elementen te verankeren. Door de scherpe hoeken kregen we ook te maken met elementen die niet uit zichzelf bleven liggen en tegengehouden moesten worden.”
Bont allegaartje
Voor woning Sombrero produceerde en leverde Enjoy Concrete meer dan gevel- en dakpanelen. Michiel Debreuck: “Het was uiteindelijk een bont allegaartje van elementen: een zwevende trap, een plantvak, zitbanken, een tafelblad… Het was heel divers, maar dat vinden we net heel interessant. Voor ons is dit zeker een mooi referentieproject, maar ook een project waar we op relatief kleine schaal bijzondere dingen hebben kunnen uitproberen en zo ook veel geleerd hebben.”
Kristien Vanmerhaeghe van Burobill kijkt met een goed gevoel terug op de samenwerking: “Enjoy Concrete is er van in de beginfase helemaal ingedoken. Dat is zeker niet iedere fabrikant gegeven. Ze hebben alles tot in de puntjes uitgedacht en veel overleg heeft uiteindelijk ook geleid tot een eindresultaat waar iedereen, inclusief bouwheer, zeer tevreden over is. Doordat ook de andere elementen zoals de buitentrap, het bankje aan het terras en de betonnen nis met elektrische laadpaal voor de wagen volledig in beton zijn uitgewerkt, krijg je een mooi gesculpteerd geheel.” (NR)
SOMBRERO, Gentbrugge 2021
Architect: BUROBILL
Aanemer: Grondwerken Meirhaeghe bvba
Opdrachtgever: Bartel & Karen Vanherreweeghe – Ongena
Studiebureau: Util struktuurstudies cvba
Prefab Betonelementen: Enjoy Concrete nv
