Vier nieuwe strandhoofden beschermen Wenduine tegen stormvloeden

Efficiëntie en flexibiliteit troef bij plaatsing van 27.000 cyclopen

De realisatie van 4 nieuwe strandhoofden in Wenduine – in opdracht van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) – is in een eindfase beland. De gigantische werken, die in oktober 2021 werden aangevat, zijn een schoolvoorbeeld van efficiëntie en flexibiliteit, zowel wat de productie van de prefab betonelementen als wat de uitvoering betreft. In totaal gaat het om maar liefst 6.500 ton prefab cyclopen die volledig in functie van de getijden geleverd en geplaatst werden. “De nieuwe strandhoofden ogen zéér mooi en bieden naast een functionele ook een esthetische meerwaarde aan het strand van Wenduine”, vertelt Jan Luyckx, projectleider bij hoofdaannemer DEME nv, het bedrijf dat voor dit project de handen in elkaar sloeg met prefab betonproducent LITHOBETON nv.

Wenduine ligt op een knikpunt langs de Vlaamse kustlijn. Het gevolg is een verminderde veiligheid bij stormvloeden en een verhoogde erosie van het strand. Die erosie zorgt bovendien voor een verhoogd zandtransport richting Blankenberge. Tot nu toe bestond de oplossing erin om regelmatig een onderhoudssuppletie uit te voeren om de veiligheid tegen stormvloeden vanuit zee te blijven garanderen. Maar een structurele oplossing voor de stabiliteit van het strand drong zich op. Vier nieuwe strandhoofden zorgen nu voor minder erosie en bijgevolg minder onderhoud.

Twee fases

Het megaproject, waarvoor het agentschap MDK 8 miljoen euro uittrok, werd opgedeeld in twee fases. In een eerste fase, van oktober 2021 tot april 2022, werden de drie oude strandhoofden aan de oostelijke kant volledig afgebroken en verwerkt in 2 gloednieuwe strandhoofden. Met een lengte van 355 m en een hoogte die 1,5 tot 2 m hoger is dan de oude zijn ze aanzienlijk groter gedimensioneerd. Ook de koppen, het gedeelte van het strandhoofd dat in de zee ligt en uit breuksteen bestaat, werden verlengd van 40 à 50 m naar 130 m. De uitgebroken stenen werden gerecycleerd als fundering voor de nieuwe strandhoofden. Voor de koppen werd eveneens vernieuwde breuksteen (blauwe hardsteen) aangeleverd vanuit Henegouwen.

Jan Luyckx: “De prefab betonnen cyclopen­blokken – zo’n 6.750 stuks per strandhoofd – worden met een aangepaste hydraulische klem geplaatst, met toepassing van afstandshouders om de correcte tussenvoegen te bekomen. Ten slotte worden deze voegen opgevuld met kiftbeton om uit te harden. Per strandhoofd wordt er in totaal zo’n 3.000 m3 beton gebruikt voor fundering en voegwerken. In een tweede fase, die in oktober 2022 startte, worden de bestaande westelijke strandhoofden gebruikt als bestaande fundering voor de nieuwe strandhoofden. Daar moet dus plaatselijk geen fundering meer aangemaakt worden met breuksteen. De koppen aan het uiteinde van de westelijke strandhoofden worden wel volledig vernieuwd.”

Proactief vrachtwagens laden

Dat DEME voor dit project koos voor een samenwerking met LITHOBETON is niet verrassend. De gekende betonfabrikant kan teren op heel wat ervaring in dergelijke gigantische waterwerken en de daarbij horende uitdagingen. Hans Mesuere, production director bij LITHOBETON: “De cyclopen werden ongeveer 30 jaar geleden door LITHOBETON ontwikkeld en doorheen de jaren verfijnd. Ze zijn speciaal ontworpen om precies de helling van zo’n strandhoofd te bekomen. Visueel hebben de blokken het typische uitzicht van blauwe hardsteen. Ieder blok vereist ook zijn eigen gewicht van ongeveer 250 kg per stuk. Het specifieke beton is speciaal samengesteld om bestand te zijn tegen het agressieve zeewater. Voor het aanleveren van de talrijke blokken was de nodige flexibiliteit aan onze kant aangewezen. Gezien de getijden en de plaatselijke en variërende omstandigheden moeten de vrachten steeds just-in-time aangeleverd worden. Daarom werden er dagelijks een hele reeks aan trailers proactief geladen om ze snel ter plaatse te krijgen. Zo kon het ononderbroken plaatsen van de blokken gegarandeerd worden.”

Het spel van getijden

Aangezien de nieuwe strandhoofden in vergelijking met de oude dieper in zee gelegd worden, is de vooruitgang van de werken sterk afhankelijk van de getijden en de weersomstandig­heden. De werken aan het in zee gelegen gedeelte van het strandhoofd kunnen enkel plaatsvinden bij laagtij, de ene week één keer per dag, de andere week tot twee keer per dag. Jan Luyckx: “Per getijde kunnen we slechts één bewerking uitvoeren zoals beton gieten, de cyclopen plaatsen en daarna pas de voegen opvullen. Met twee graaf­machines met hydraulische klem kunnen we tot 100 blokken per uur plaatsen. We werden bovendien geconfronteerd met de stormen Bella , Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Tijd die we elders moesten inhalen. Het aanvoeren van stenen, beton en andere materialen is ook geen sinecure. Verstevigde ijzeren platen naast de golfbrekers zorgen ervoor dat dumpers, kranen, vrachtwagens met stenen en beton tot tegen de rand van de zee kunnen rijden om alle materialen te plaatsen. In geen enkel opzicht mag er op het strandhoofd gereden worden. Een heel strikte planning en organisatie is dus essentieel.”

De opmerkelijke cijfers en enorme hoeveelheden in dit project spreken boekdelen. In totaal zullen maar liefst 27.000 cyclopen geplaatst worden, goed voor een totaalgewicht van 6.500 ton en geleverd met om en bij de 300 vrachten. Per strandhoofd werden 24.000 ton breuksteen en ongeveer 3.000 m³ beton voor funderingen en voegwerken gebruikt. ”We verwachten het project begin mei op te leveren en het uiteindelijke resultaat mag zeker gezien worden. De nieuwe strandhoofden ogen zéér mooi en bieden naast een functionele ook een esthetische meerwaarde aan het strand van Wenduine. Over de samenwerking met LITHOBETON kan ik enkel lovend zijn. Op het vlak van productie en leveringen kunnen we steeds op hen rekenen en ook de communicatie, die in dit project extra belangrijk was, verliep heel erg vlot”, besluit Jan Luyckx. (NR)

Strandhoofden, Wenduine, 2021-2022
Opdrachtgever: Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK)
Hoofdaannemer: DEME nv
Prefab betonelementen: Lithobeton nv

Bij het realiseren van dit project worden enorme hoeveelheden gebruikt. Hieronder enkele cijfers:

• Lengte strandhoofden: 355 m (voorheen 255 m = 235 m strandhoofd + 120 m kop)
• Hoogte strandhoofden: 1,5 à 2 m hoger dan voorheen
• Aantal cyclopen per strandhoofd: 6.750 = ± 1.625 ton
• Aantal cyclopen volledig project: 27.000 = ± 6.500 ton
• Extra bezton per strandhoofd ± 3.000 m3 beton (fundering en voegwerken)
• Extra beton volledig project: ± 12.000 m3 beton (fundering en voegwerken)
• Breuksteen: 24.000 ton per strandhoofd
• Breuksteentransport: ± 2.200 opleggers
• Transport cyclopen: ± 300 vrachten