Enjoy Concrete trekt circulaire kaart bij uitbreiding productiehal – Al twee keer 1.000 m² prefab betonnen panelen hergebruikt

In 2010 werd de productiehal van Enjoy Concrete nv in Veurne gebouwd. In een periode van dertien jaar kreeg de hal twee uitbreidingen waarbij telkens 1.000 m² prefab betonnen panelen werden hergebruikt. Een knap staaltje circulair bouwen dus. “Als je een betonnen skelet kan combineren met modulaire elementen, dan ontwerp en bouw je een constructie die duurzaam in de tijd is”, vertelt Maarten Durnez, sales engineer bij Enjoy Concrete, gespecialiseerd in geprefabriceerde betonelementen in architectonisch beton.

Bij de bouw van de moderne productiehal in 2010 werd ook een kantoorgebouw geïntegreerd. Voor het ontwerp deed de bouwheer een beroep op Govaert & Vanhoutte Architects bvba. Het bijzondere ontwerp wordt gekenmerkt door een minimalistische architectuur met een uitzonderlijke integratie. “In dit project kozen we voor een mooie, functionele en betaalbare architectuur”, verduidelijkt architect Damiaan Vanhoutte. “Het pand heeft een oorspronkelijke oppervlakte van 7.000 m² en een hoogte van 13 m. De loods is opgebouwd uit gladde sandwichpanelen in puur zichtbeton en is onderverdeeld in zeven compartimenten die elk beschikken over rolbruggen die tot 25 ton kunnen dragen. Beton is in dit project uiteraard het belangrijkste materiaal, maar we hebben toch geprobeerd om beton op een vernieuwende manier te gebruiken. Een artistieke touch als het ware, waardoor het beton nog beter tot uiting komt.”

Helemaal bovenaan trekt het uitspringende en deels zwevende kantoorgebouw op een hoogte van ongeveer 13 m de aandacht. Damiaan Vanhoutte: “We kozen voor een lichte metalen constructie die mooi contrasteert met de massiviteit van de betonnen loods. Het tegengewicht van deze uit­kraging bevindt zich in de achter­liggende zone van de trappen en de lift die helemaal tot beneden loopt. De massiviteit van het gebouw houdt alles dus in evenwicht.”

Dubbele uitbreiding

Enjoy Concrete is vandaag een gevestigde waarde in de prefab betonindustrie. Omwille van de aanhoudende groei was de bouw van een nieuwe productiehal met kantoorgebouw slechts een kwestie van tijd. En die groei bleef zich ook na 2010 doorzetten, wat amper 6 jaar later resulteerde in een eerste uitbreiding van de loods. Maarten Durnez: “In 2016 vond inderdaad een eerste uitbreiding van ongeveer 3.600 m² plaats. In totaal werd toen 1.000 m² aan prefab betonnen gevelpanelen (6 m op 3,3 m) – geproduceerd door Valcke Prefab Beton nv – verplaatst. En daarmee wordt meteen een enorm voordeel van prefab beton aangestipt. Omdat de panelen mechanisch verankerd zijn, kan je ze zonder enige schade loskoppelen, verplaatsen en opnieuw verankeren. Dit principe werd in 2021 nog eens herhaald toen de productiehal opnieuw werd uitgebreid.”

Logische keuze

Circulair bouwen gaat niet enkel over het bouwproces, maar ook over de ontwerpfase en de manier waarop je een gebouw gebruikt. In dat opzicht is het hergebruik van de prefab betonnen panelen een mooi voorbeeld van circulariteit. Door naar maximaal waardebehoud van materialen te streven, onderscheidt circulair bouwen zich van een groot deel van de huidige recyclagepraktijk. Bouwmaterialen blijven zo langer in gebruik waardoor afval onbestaande is en het wordt financieel interessant om in levensduurverlenging te investeren.

Voor Enjoy Concrete was het een logische keuze om de uitbreiding op deze manier aan te pakken. Maarten Durnez: “De andere mogelijkheid was afbraak en een nieuwe kopse gevel voorzien, maar dat is natuurlijk een veel minder duurzame oplossing. In onze productie is er wel sprake van down- en upcycling van materialen, zoals bijvoorbeeld het deels hergebruiken van granulaten. Maar wat de uitbreiding van onze loods betreft, is het duidelijk een verhaal van hergebruik. De flow en de structuur die we sinds 2010 in onze productie hadden ingebed, hebben we tijdens de uitbreidingen gewoon parallel kunnen doortrekken, zodat ook de poort- en raamopeningen gewoon mee konden opschuiven. Enkel de onderste panelen kunnen niet schuiven, maar dat is bewust aangezien die onderste strook van 3 m hoog ook dienstdoet als afscheiding tussen de verschillende productieloodsen. De hal is in totaal 13 m hoog en bestaat uit vier op elkaar gestapelde sandwichpanelen, waarvan dus de bovenste drie panelen verschoven werden.”

Vermijd natte knopen

Volgens Maarten profileert prefab beton zich als een ideaal product om circulair toe te passen. “Maar enkel en alleen als natte knopen vermeden worden”, verduidelijkt Maarten Durnez. “Een natte knoop is een op de bouwplaats gestorte verbinding tussen twee betonnen onderdelen. Dat maakt het natuurlijk heel moeilijk tot onmogelijk om elementen circulair toe te passen. Daarmee werden we onlangs nog geconfronteerd tijdens een project in Gent, waar er gestreefd werd naar een zo circulair mogelijke structuur. Maar omdat een centrale trapboom binnen de voorziene maatvoering niet mechanisch bevestigd kon worden, werd er noodgedwongen met natte knoop gewerkt, waardoor hergebruik veel moeilijker wordt.”

De nood van het gebouw vooropstellen is volgens Maarten Durnez cruciaal: “Circulair bouwen is een nobel idee, maar het moet praktisch haalbaar zijn. Zo zijn er bijvoorbeeld de kolommen, die tot de vaste structuur horen en dus niet verplaatst mogen worden. Daar moet je rekening mee houden. Vooraf moet goed nagedacht worden over welke ruimtes polyvalent en/of modulair moeten zijn. Het klopt dat een structuurskelet uit beton een bepaalde footprint heeft, maar ook een bijzonder lange levensduur. Als je dat kan combineren met modulaire elementen, dan ontwerp en bouw je een constructie die duurzaam in de tijd is. Niet alleen het betonskelet, maar ook de panelen kunnen tot 100 jaar meegaan.”

Duurzaam over de ganse lijn

Naast het circulair toepassen van de gevelpanelen trekt Enjoy Concrete voor haar productiehal ook op andere vlakken de duurzaamheidskaart. “Bij de bouw in 2010 werd meteen een warmtepomp geïnstalleerd, terwijl dat in die tijd nog best bijzonder was. En het hele dak ligt ook vol zonnepanelen waardoor we 100 procent zelfvoorzienend zijn wat energie betreft. Zowel voor de productie, de betoncentrale als de verwarming van de kantoren gebruiken we onze eigen opgewekte elektriciteit. Bovendien zijn we een nullozer. Onze restproductie wordt volledig opnieuw in de keten geïntegreerd. En ook aan de natuur denken we. Zo hebben we aan de voorkant van het gebouw een heuvel­achtig terrein gecreëerd met een bloemenweide en werden er moeras­eiken geplant. Een groene touch van onze oprichter Bernard Joye, die liever bomen plant dan dat hij aan online vergaderingen deelneemt”, besluit Maarten Durnez met een knipoog.

Productiehal Enjoy Concrete – 2010 – 2016 – 2021

Opdrachtgever: Enjoy Concrete nv
Architect: Govaert & Vanhoutte Architects bvba
Aannemer: Furnibo nv
Prefab betonelementen: Enjoy Concrete nv / Valcke Prefab Beton nv
Studiebureau: ecobeton water technologies nv
Cijfers:
Oppervlakte vandaag: 9.000 m²
Eerste uitbreiding [2016]: 1.000 m² panelen hergebruikt
Tweede uitbreiding [2021]: 1.000 m² panelen hergebruikt