Tegen de zee in – De bijzondere elementen in de nieuwe havendammen van Oostende
In een BETON waar ‘grootst’ centraal staat, kan de aanleg van de nieuwe havendammen in Oostende moeilijk ontbreken. De 550 elementen, samen goed voor zo’n 2200 kubieke meter beton, moesten zowel vormtechnisch als esthetisch aan heel wat eisen voldoen. Hans Mesuere, productiedirecteur bij Lithobeton, loodste de elementen door een ongewoon productieproces.
Wapening & zeeklimaat
Hans Mesuere: “De nood aan een nieuwe, moderne toegang tot de haven van Oos-tende was groot. De realisatie van deze nieuwe haventoegang had minstens twee belangrijke doelstellingen: de ver-betering van de maritieme toegankelijkheid voor schepen tot 200m en de bescherming tegen hevige winterstormen.”
“De Oostdam vervangt het voormalige houten staketsel en loopt 600 meter in zee. De Westdam loopt dichter bij het strand en doet ook dienst als toeristi-sche promenade. De funderingswerken voor het project werden een aantal jaren geleden al uitgevoerd. Lithobeton zorgde voor de volledige productie van de zichtbare prefabelementen. De kroonbalken zijn het meest uitzonderlijk in dit verhaal. Daarnaast leverden we ook trappen en de leuning voor het monument, de Vindictive, een voor Oostende historisch belangrijk oorlogsschip.”
Zonder wapening
“De productie van de elementen was geen evidentie. Om te beginnen is een zeeklimaat iets heel specifeks. Gewapende betonelementen zijn in een dergelijk klimaat niet optimaal, omwille van het risico op corrosie van de wapening. Een kooiwapening – wat aanvankelijk werd voorgesteld – zag de opdracht-gever dan ook niet zitten. De elementen, die nota bene 11 ton wegen en 1,85 m hoog zijn, bevatten dus geen wapening.”
Krimpscheuren bij temperatuurverschil
“Bij de afwezigheid van wapening is het optreden van krimpscheuren reëel. We gebruikten daarom een heel specifeke betonsamenstelling. De CEM IIIB LA HSR is een traagwerkend cement met lage hydratatiewarmte. Toch loopt de temperatuur bij binding nog op tot 60°C, in plaats van de gebruikelijke 90°C. We moeten er ook even bij noteren dat het winter was en dus 0°C buiten. Om het risico op scheuren tot nul te beperken hebben we ieder blok apart omkapseld in een soort individuele, tijdelijke droogkamer.”
Uitwassen bij 6 Mpa
“Dankzij de boxen konden het beton uitdrogen in een redelijk ideale omgeving en met de juiste snelheid. Er was echter nog een extra uitdaging. Elk element moest een architectonisch nabehandeling ondergaan. Hiervoor dienden de elementen na 16 uur ontkist te worden om uit te wassen. Die elementen haalden slechts een druk-sterkte van 5 à 6 Mpa. Ter vergelijking: stabilisé heeft 3 Mpa, mager beton 13 Mpa. Met een hoogte van 1,85 meter en een gewicht van 11 ton was het manipuleren van de kroonbalken geen sinecure . Er mochten geen hefhaken worden gebruikt. Daarom hebben we de elementen met een speciaal frame heel voorzichtig gekanteld en ontkist op een speciaal ontwikkeld, met rubber bekleed platform. Hierdoor kon de blok voldoende ondersteund worden om te manipuleren en uit te wassen.”
Tweevoudige klimatisatie
“Na het uitwassen was de druksterkte van de elementen nog steeds onvoldoende. Ze werden een tweede keer gedroogd, in een klassieke klimaat-kamer aan 30°C en bij een hoge vochtig-heid. Het gestuurde drogen zorgde voor een zeer gelijkmatig oplopen van de druksterkte, wat de weerstand tegen de factoren van een maritiem klimaat ten goede komt.”
Esthetiek en techniek
“Niet alleen technisch, ook vormelijk moesten we met veel factoren rekening te houden. De afmetingen van de kroonbalken waren door de opdracht-gever vastgelegd, de vorm mocht Lithobeton zelf bepalen. We keken we in de eerste plaats naar de functionaliteit – borstwering en waterkering – maar ook de factor transport moest bekeken worden.”
“We produceren uiteraard al zeer veel producten voor zeeomgeving, we liggen quasi aan de kust. Maar nooit eerder fabriceerden we dergelijke producten in zelfverdichtend beton, die ook nog uit-gewassen moesten worden. We mogen als Lithobeton, terecht, denk ik, trots zijn op deze realisatie. Dankzij dit uniek project hebben we heel veel ervaring opgedaan omtrent heel wat aspecten van prefabbeton voor zee-omgeving en met een architectonisch uitzicht. We zijn ook fier dat we het initiële voorop-gestelde procedé niet hebben moeten aanpassen. Het was intensief werken, maar we zijn heel tevreden met het resultaat.” (KDA)
Havendammen Oostende – 2014
Aannemer: Herbosch-Kiere (Kallo)
Opdrachtgever: Vlaamse Overheid, Afdeling Maritieme Toegang (Oostende)
Controlewerken: Vlaamse Overheid, Afdeling Expertise Beton & Staal – Gouvernement flamand, Afdeling Expertise Beton & Staal
Prefab elementen : Lithobeton nv
Specificiteiten van het project: Werken uitgevoergd tussen september 2013 en juni 2014
